- Γέροντα, πότε ἔνας ἄνθρωπος μπορεῖ νά λέγεται δίκαιος;

- Δίκαιος κατά κόσμον είναι εκείνος που κρίνει με βάση το ανθρώπινο δίκαιο. Το τέλειο όμως είναι ο άνθρωπος να είναι δίκαιος όχι σύμφωνα με την ανθρώπινη δικαιοσύνη, άλλα με την θεία δικαιοσύνη, και τότε τον ευλογεί ο Θεός. Όταν στις ενέργειες μου δεν βάζω ποτέ το εγώ και το συμφέρον μου, εκβιάζω, μπορώ να πω, τον Θεό να μου στείλει την θεία Χάρη. 

Οποιαδήποτε  ανθρώπινη  δικαιοσύνη,  ακόμη  καί  ή  πιο  τέλεια,  έχει  πάντα  ανθρώπινα στοιχεία.  Και  όσο  υπάρχει  ή  ανθρώπινη  δικαιοσύνη  στον  πνευματικό  άνθρωπο,  το Πνεύμα προσπαθεί να την αποβάλει ως ξένο σώμα, και ό άνθρωπος παλεύει με ανεβοκατεβάσματα και κουράζεται ψυχικά. Όταν απόκτηση την θεϊκή δικαιοσύνη, έρχεται το λαμπικάρισμα και ο θείος φωτισμός. 

- Αν πω, Γέροντα, σε κάποιον πού λέει ότι αδικήθηκε: ¨υπάρχει θεία δικαιοσύνη³, θα τον βοηθήσω;

- Όχι, καλύτερα πες του: ¨εξέτασε τα πράγματα πνευματικά, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο³. 

Γιατί,  αν  τού  πεις:  ¨υπάρχει  θεία  δικαιοσύνη³,  θα πιστέψει ότι  αδικήθηκε, ενώ μπορεί  να έχει αδικήσει κιόλας.

Αλήθεια, πονάει ή ψυχή σου... Γνώρισα κάποιον πού εκκλησιαζόταν τακτικά, νήστευε κ.λπ.  καί  είχε  την  εντύπωση  ότι  ζούσε πνευματικά.  Έν  τω μεταξύ,  ενώ  είχε  πέντε διαμερίσματα, δύο μισθούς, παιδιά δεν είχε, δεν έδινε δραχμή σε έναν φτωχό. ¨Καλά, τού είπα, έχεις τόσους φτωχούς συγγενείς, γιατί δεν τους δίνεις κάτι; Τί θα τα κάνεις; Δώσε σεχήρες,  σε  ορφανά³.  Και  ξέρετε  τι  μου είπε;  ¨Καλά,  να  μην  παίρνω  ενοίκιο  από  την  χήρα αδελφή  μου;³.  Ανέβηκε  τό  αίμα  στο  κεφάλι  μου,  όταν  το  άκουσα.  Να,  αυτή  είναι  ή  κοσμική δικαιοσύνη! ¨Άφού δεν είναι δικά μου τα παιδιά πού Θα πεινάσουν, σου λέει ο άλλος, δεν έχω  ευθύνη.  Δέν  τον  αδικώ.  Άλλοίμονο,  έγώ  νά  αδικήσω!³,  και  αναπαύουν  τον  λογισμό τους  μέ  τον  δικό  τους  τρόπο,  αλλά  ανάπαυση  πραγματική  δεν  έχουν.  Με  μια  ανθρώπινη λογική, με μια δικαιοσύνη κοσμική, αδιαφορούν μπροστά σε σοβαρές καταστάσεις. Πώς να νιώσουν ύστερα κάτι το πνευματικό; Υπάρχουν άνθρωποι πού μπορεί να δώσουν ένα σπίτι ευλογία  και  από  την  άλλη  μεριά,  αν  τους  χρωστάει  κάποιος  ένα  νοίκι,  να  του  κάνουν μήνυση. Πώς το εξηγείτε αυτό;

- Γέροντα, είναι δικαιοσύνη ανθρώπινη;

- Ούτε  δικαιοσύνη  ανθρώπινη  είναι.  Μια  μικρή  δόση  έχει.  Από  τήν  μιά  δίνουν  σέ  κάποιον εκατό  χιλιάδες  και  από  τήν  άλλη  κάνουν  παζάρια  στον  ταξιτζή  και  τον  πάνε  στην  αστυνομία τουρισμού γιά χίλιες δραχμές. Πώς το εξηγείτε;

- Μήπως δέν είναι καλά στο μυαλό τους, Γέροντα;

- Όχι, καλά είναι.

- Μήπως, Γέροντα, δίνουν με υπερηφάνεια, για να ικανοποιηθούν οι ίδιοι;

- Αυτό είναι. Δίνουν τα πολλά με υπερηφάνεια το κάνουν για να δοξασθούν οι ίδιοι, όχι εις δόξαν θεού. Μπορεί ακόμη και όλα νά τά δώσουν, αγάπη όμως δέν έχουν. 
Από το βιβλίο  Πνευματικός Αγώνας Λόγοι Γ΄,Γέροντος Παϊσίου