Γιατί λοιπόν εἴμαστε διαιρημένοι, ἀφοῦ εἶναι τόσα ἐκεῖνα πού μᾶς ἑνώνουν; Ἄς καθαρίσουμε τήν ψυχή μας ἀπό κάθε ἐγωισμό καί ἀνοησία, κι ἄς ἐπιδιώκουμε ὄχι πῶς νά ἐπικρατήσει μόνο ἡ γνώμη μας, ἀλλά πῶς νά ἐπικρατήσει ἡ πιό ὠφέλιμη γνώμη, ἔστω κι ἄν δεν τήν ἐκφράσαμε ἐμεῖς.

Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

…νά κατανοήσουμε ὅτι ὅλοι εἴμαστε ἕνα σῶμα οἱ πιστοί, καί ἔχουμε τόση διαφορά μεταξύ μας, ὅση τό  ἕνα μέλος τοῦ σώματος ἀπό τό ἄλλο, καί νά μή θεωροῦμε ὑπεύθυνους γιά ὅλα τούς ἱερεῖς, ἀλλά καί οἱ ἴδιοι νά φροντίζουμε σάν νά εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἄρχοντες, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό κοινό σῶμα μας. Γιατί αὐτό μᾶς ἐξασφαλίζει μεγαλύτερη σιγουριά καί περισσότερο ζῆλο γιά τήν ἀρετή.

Ἄκουσε τώρα πῶς ζητοῦσαν τή γνώμη τῶν πιστῶν καί γιά ἄλλα ζητήματα κατά τήν ἐποχή τῶν ἀποστόλων. Ὄταν δηλαδή ἐπρόκειτο νά χειροτονήσουν τούς ἑπτά διακόνους, συνεννοήθηκαν πρῶτα μέ τό λαό. Τό ἴδιο ἔκανε καί ὁ Πέτρος γιά τό Ματθία. Συνεννοήθηκε μέ ὅλους τούς τότε παρόντες ἄνδρες καί γυναῖκες. Γιατί ἡ Έκκλησία δεν εἶναι γιά να φουσκώνουν τά μυαλά τῶν ἀρχόντων, οὔτε νά γίνονται δουλοπρεπεῖς οἱ ὑπολοιποι, ἀλλά εἶναι ἐξουσία πνευματική, πού ἔχει μάλιστα τό πλεονέκτημα ὅτι οἱ ἄρχοντες φορτώνονται μέ περισσότερους κόπους καί μεγαλύτερες φροντίδες καί δέ ζητοῦν περισσότερες τιμές. Πρέπει νά διοικοῦν τήν Ἐκκλησία σάν ἕνα σπίτι, σάν ἕνα σῶμα. Ἔτσι πρέπει νά σκεφτόμαστε ὅλοι. Ὅπως βέβαια καί τό βάπτισμα εἶναι ἕνα καί ἡ τράπεζα μία καί ἡ πηγή μία καί ἡ κλίση μία καί ὁ Πατέρας ἕνας.

Γιατί λοιπόν εἴμαστε διαιρημένοι, ἀφοῦ εἶναι τόσα ἐκεῖνα πού μᾶς ἑνώνουν; Γιατί εἴμαστε διασπασμένοι; Δυστυχῶς ἀναγκάζομαι νά θρηνήσω πάλι γιά ὅσα πολλές φορές ἔχω θρηνήσει. Ἡ κατάστασή μας εἶναι ἀξιοθρήνητη. Τόσο διασπασμένοι εἴμαστε μεταξύ μας, ἐνῶ πρέπει νά εἴμαστε ἑνωμένοι σάν ἔνα σῶμα. Γιατί ἔτσι θα μπορέσει νά ὠφεληθεῖ ἀκόμη κι ὁ ἀνώτερος ἀπό τόν κατώτερο.
Ἀφοῦ καί ὁ Μωυσῆς ἔμαθε ἀπό τόν πενθερο του κάτι πού δεν ἤξερε, πολύ περισσότερο θα μποροῦσε νά ὠφεληθεῖ ἡ Ἐκκλησία σε παρόμοια περίπτωση. Καί τι εἶναι ἐκεῖνο πού ἤξερε ὁ ἄπιστος καί δεν τό ἤξερε ὁ πνευματικός ἡγέτης; Ἔγινε ὅμως αὐτό, γιά νά μάθουν ὅλοι οἱ σύγχρονοί του ὅτι ἦταν ἄνθρωπος, πού ἄν καί σχίζει τη θάλασσα, ἄν καί χωρίζει τήν πέτρα, ἔχει ἀνάγκη τῆς βοήθειας τοῦ Θεοῦ, καί ὅτι τά θαύματά του δεν ὀφείλονταν στήν ἀνθρώπινη φύση του, ἀλλά στή δύναμη τοῦ Θεοῦ.

Καί τώρα, ἄν κάποιος δε λέει τά ὠφέλιμα, ἄς σηκωθεῖ κάποιος κι ἄς τά πεῖ. Κι ἄν εἶναι ὁ πιο ἀσήμαντος, ἐπικρότησε τη γνώμη του, ἄν λέει κάτι τό ὠφέλιμο. Κι ἄν εἶναι ὁ πιο ἀξιοκαταφρόνητος, μήν τόν προσβάλλεις. Γιατί κανένας δεν ἀπέχει τόσο ἀπό τους συνανθρώπους του, ὅσο ὁ πενθερός ἀπό τό Μωυσῆ, πού δεν περιφρόνησε τά λόγια του, ἀλλά δέχθηκε τή γνώμη του καί ὑπάκουσε, τήν ἔγραψε, καί δεν ντράπηκε νά τήν παραδώσει στήν ἱστορία, καταστέλλοντας ἔτσι τόν ἐγωισμό τῶν πολλῶν. Γι’αὐτό τά ἄφησε σά γραμμένα σέ στήλη. Γιατί γνώριζε ὅτι αὐτή ἡ ἱστορία θα εἶναι ὠφέλιμη σέ πολλούς.

Ἄς μήν περιφρονοῦμε λοιπόν ἐκείνους πού δίνουν σωστές συμβουλές, κι ἄν ἀκόμη εἶναι ἀπλοί ἄνθρωποι καί καταφρονημένοι, κι ἄς μήν ἔχουμε τήν ἀξίωση νά γίνουν ὁπωσδήποτε ὅσα ἐμεῖς  συμβουλεύουμε, ἀλλ’ἄς ἐπικροτοῦμε ὅλοι ἐκεῖνα πού θα θεωρηθοῦν ὠφέλιμα. Γιατί πολλοί ἀπό ἐκείνους πού δέν ἔχουν καλήν ὅραση, βλέπουν καλύτερα ἀπό ἐκείνους πού ἔχουν καλή, γιατί μελετοῦν καί ἐπιστρατεύουν τίς ἱκανότητές τους. Μή λές, ‘τί μοῦ ζητᾶς νά σοῦ δώσω συμβουλή, ἀφοῦ δεν κάνεις αὐτά πού σοῦ λέγω;’ Τέτοιον ἔλεγχο δέν τόν κάνουν οἱ σύμβουλοι ἀλλά οἱ τύραννοι. Γιατί ὁ σύμβουλος ἔχει δικαίωμα μόνο νά πεῖ τή γνώμη του, ἄν ὅμως κριθεῖ πιό ὠφέλιμη μία ἄλλη γνώμη καί ἐπιμένει ὁ σύμβουλος νά γίνουν ὅσα ἐκεῖνος συμβούλευσε, τότε δεν εἶναι σύμβουλος, ἀλλά, ὅπως εἶπα πιό πάνω, εἶναι τύραννος.

Ἄς μή συμπεριφερόμαστε λοιπόν ἔτσι. Ἄς καθαρίσουμε τήν ψυχή μας ἀπό κάθε ἐγωισμό καί ἀνοησία, κι ἄς ἐπιδιώκουμε ὄχι πῶς νά ἐπικρατήσει μόνο ἡ γνώμη μας, ἀλλά πῶς νά ἐπικρατήσει ἡ πιο ὠφέλιμη γνώμη, ἔστω κι ἄν δεν τήν εκφράσαμε ἐμεῖς. Γιατί δε θα εἶναι μικρό τό κέρδος μας ἄν δεχθοῦμε τις γνῶμες τῶν ἄλλων, στήν περίπτωση πού ἐμεῖς δεν μπορέσαμε νά βροῦμε τη σωστή λύση. Ἔτσι καί ὁ Θεός θα μᾶς ἀμείψει καί δόξα θα ἀποχτήσουμε μέ τόν τρόπο αὐτό. Γιατί, ὅπως ἐκεῖνος πού συμβούλεσε τά ὠφέλιμα θεωρήθηκε φρόνιμος, ἔτσι κι ἐμεῖς, ἄν τά δεχθοῦμε, θα μᾶς ἐπαινέσουν  γιά τη φρονιμάδα μας καί γιά τη σύνεσή μας. Ἔτσι μποροῦν νά ὠφεληθοῦν περισσότερο καί τό σπίτι καί ἡ πόλη καί ἡ Ἐκκλησία πού διοικοῦνται μέ αὐτόν τόν τρόπο. Καί ἐμεῖς θα μπορέσουμε νά κερδίσουμε τά οὐράνια ἀγαθἀ, ἄν ρυθμίσουμε ἄριστα τήν ἐπίγεια ζωή μας, τά ὁποῖα εὔχομαι νά τά κερδίσουμε ὅλοι μας, με τη χάρη καί τη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ.

ΕΠΕ, τόμος 19, ὁμιλία ιη΄.