Αλλά εμείς οι Χριστιανοί που λέμε και ονομαζόμαστε Ορθόδοξοι, που πρέπει να δώσουμε μηνύματα και να σκορπίσουμε το αλάτι στην κοινωνία για να μην σαπίσει. Να δώσουμε τα φώτα. Γιατί περπατούμε στο σκοτάδι; Τί σόι φώτα θα δώσουμε; Τί παραδείγματα; Μας χρειάζονται μηνύματα πραγματικά του Ευαγγελίου της πίστεως . Όχι της λογικής. Όχι της ανθρώπινης λογικής. Ούτε ακόμα και της ανθρώπινης φαντασίας.

Ιερά Μονή Παναγίας Δουραχάνης
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία π. Αθανασίου Χατζή 

Το πρώτο τροπάριο κάτι θέλει να μας πει και να το ελέγξουμε. Να καθαρίσουμε τη θέση, γιατί λέει πλούσιος σε αμαρτίες. Πλούσιος γιατί η αμαρτία δεν είναι μόνο μια πράξη, η αμαρτία είναι ο εγωισμός που γεννάει και ενεργεί τις πράξεις. Ο εγωισμός είναι εκείνος που πρέπει να προσέξουμε πολύ, γιατί οπωσδήποτε αμαρτία έρχεται επακόλουθο. Αν υπάρχει εγωισμός είναι εκείνο που επιμένουμε ότι έχουμε δίκιο. Γι’ αυτό λοιπόν πόσο χρειάζεται πραγματικά, να έχουμε αυτήν την ταπείνωση. Και οπωσδήποτε έχει σε πολλά χωρία και σε πολλά σημεία η Αγία Γραφή να μας μιλήσει περί ταπεινώσεως. Πρώτα πρώτα πρότυπο μας έδωσε ο Ίδιος. Δεύτερο πρότυπο μας έδωσε η μάνα Παναγία. «Λάθρα απολέσω αυτήν γιατί δε μπορώ».
Μας χρειάζεται και κάτι άλλο τώρα. Πίσω από τον εγωισμό πολλές φορές κρύβεται και μια υποκρισία. Ή μια ταπεινολογία ή ακόμα πολλές φορές κρύβονται και ευσεβοφάνειες. Όλα αυτά τα πράγματα ας τα προσέξουμε. Είναι ανάγκη να τα ξεριζώσουμε αυτά με τη βοήθεια του Θεού για να μπορέσουμε να πούμε πραγματικά ότι τι: μετανιώνω για τα σφάλματά μου. Ζητάω συγνώμη από το Θεό να μου συγχωρέσει τα αμαρτήματά μου. Αν όμως δεν συγχωρέσω δεν συγχωριέμαι. Και μας χρειάζεται αυτό το πράγμα. Είναι απαραίτητο μπροστά σε οτιδήποτε άλλο. Όσο και να θέλουμε να ταπεινολογούμε ή ακόμα επαναλαμβάνω να έχουμε κάποια ευσεβοφάνεια. Η ευσεβοφάνεια αυτή πάρα πολλούς ανθρώπους ξεγελάει αλλά όχι όμως το Θεό. Όχι όμως την αλήθεια. Όχι όμως την πραγματικότητα. Και χρειάζεται οπωσδήποτε και εδώ είναι λιγάκι κάτι άλλο: Κείνος να ζητήσει συγνώμη. Εγώ θα ζητήσω; Χρειάζεται να έχουμε πραγματικά ειρήνη και γαλήνη ανάμεσά μας. Να μάθω να ταπεινωθώ. Έστω ακόμα κι αν με αδικήσεις να ξέρεις ότι τι σε συγχωρώ.
Και θα έρθω βεβαίως (γιατί αυτά δεν έχουν, οπωσδήποτε δεν έχουν τελειωμό) στο ανάγνωσμα που έχουμε με τον Ιωσήφ τον οποίο πούλησαν τα αδέρφια του. Τον πούλησαν και είπαν στον πατέρα του τον έφαγε ένα θηρίο. Αλλά βλέπεις για να είναι ο Ιωσήφ αυτός που είναι,
και είναι, και μεσιτεύει, και παρακαλεί, και θέλει να μας πει: Πάρτε πρότυπο παράδειγμα. Πάρτε πρότυπο μήνυμα που ο Θεός με προίκισε και τα ’πραξα. Τους καλεί, τους καλεί και τους φανερώνεται ότι εγώ είμαι ο αδερφός σας. Εκείνος που εσείς πουλήσατε. Και έρχεται ο μικρός ο Βενιαμίν και ασπάζονται γιατί ακριβώς εκείνος ήταν αθώος τότε. Όλοι οι άλλοι ήταν ένοχοι. Και νόμιζαν θα εκδικηθεί τώρα ο Ιωσήφ. Όχι δεν εκδικήθηκε αλλά τους φίλησε. Χάρηκε γιατί ακριβώς πέτυχε αυτό που θέλει ο Θεός από μένα από σένα από τον καθένα . Μη γελιόμαστε. Μην εκκλησιαζόμαστε ψεύτικα. Μην κρατάμε νηστείες υποκρισίες . Να μάθουμε να πιστεύουμε, να αγαπάμε. Να συγχωράμε και να ξεχνάμε. Αν δε ξεχνάμε και τα φέρνουμε στο μυαλό μας σβούρα πάει να πει ότι η υποκρισία μας δε μας αφήνει και μας γαργαλάει. Και θα ξεσπάσω μια μέρα και θα ξεσπάσεις μια μέρα. Θα γίνει κάτι το απίστευτο. Που κι εσύ θα πεις: Αλήθεια που κρύβονταν όλο αυτό; Γι’ αυτό λοιπόν, πόσο χρειάζεται πραγματικά να πάρουμε μηνύματα απ’ τη γραφή που ήταν άνθρωποι. Δε μιλάω εγώ ότι όπως ήταν ο Χριστός όπως ήταν οι προφήτες. Άνθρωποι απλοί. Άνθρωποι. Αλλά για να τους δώσει ο Θεός τέτοια χαρίσματα , τέτοια μηνύματα και τέτοια παραδείγματα μπορούμε να έχουμε όλοι μας τέτοια.
Μην πλησιάζουμε Πάσχα έτσι να ’χουμε ύπουλα κινήματα και ύπουλες σκέψεις και ύπουλες καταστάσεις μέσα μας. Δεν πλησιάζει ο Χριστός μέσα μας. Δεν μπορεί. Δεν αντέχει. Θέλει ηρεμία. Θέλει γαλήνη. Θέλει αγάπη. Θέλει συγχώρηση. Θέλει ταπείνωση. Θέλει υπομονή. Θέλει να μην υπάρχουν… δε λέω ότι δε θα πράξεις, δε θα πράξω αμαρτίες. Άλλο οι αμαρτίες· ούτε και πρέπει να πράξουμε αλλά θα σφάλλουμε οπωσδήποτε . Αλλά άλλο η αμαρτία όταν συγχωρώ … εκείνο ξεπλύνετε πραγματικά… μνήσθητί μου Κύριε όταν έρθεις εν τη βασιλεία Σου… λέει ο ληστής εμείς ον επράξαμε ούτω λαμβάνουμε ούτος δε τίποτα δε έκανε.. και του λέει από σήμερα με τε μου θα είσαι εν τω Παραδείσω… το ληστή. Αλλά εμείς οι Χριστιανοί που λέμε και ονομαζόμαστε Ορθόδοξοι, που πρέπει να δώσουμε μηνύματα και να σκορπίσουμε το αλάτι στην κοινωνία για να μην σαπίσει. Να δώσουμε τα φώτα. Γιατί περπατούμε στο σκοτάδι; τι σόι φώτα θα δώσουμε; Τι παραδείγματα; Μας χρειάζονται μηνύματα πραγματικά του ευαγγελίου της πίστεως . Όχι της λογικής. Όχι της ανθρώπινης λογικής. Ούτε ακόμα και της ανθρώπινης φαντασίας. Ούτε και της ανθρώπινης υποκρισίας που κάνει ο άνθρωπος. Και επειδή ακούω και παινεύομαι και σηκώνω τη μύτη μου ψηλά ότι για μένα λένε καλά λόγια. Σκοπός είναι τι; Συγχωρώ; Ξεχνάω ή τα γουργουρίζω στο μυαλό μου; Άμα θέλουμε να απαλλαχθούμε και από τις σύγχρονες ασθένειες ακόμα, τις οποίες πραγματικά ψυχολογικές τις λένε οι γιατροί … για μένα προσπάθησε να απαλλαχθείς από τις σκέψεις που σε φέρνουν γύρα. Άλλαξε τη σκέψη. Βάλε ωραιότερη. Να την αντικαταστήσω και να την αντικαταστήσεις. Με σκέψεις ουράνιες. Με σκέψεις γαλήνιες. Με σκέψεις αγάπης. Με σκέψεις πραγματικότητος και όχι λόγια. Όχι υποκρισία όχι ακόμα ευσεβοφάνεια. Ελάτε παιδιά μου . Αν θέλουμε πραγματικά να ζήσουμε αυτό που πρέπει να ζήσουμε. Προσπάθεια. Μπορουμε. Μπορούμε. Γιατί ο Θεός, λίγο θέλω εγώ πολύ θα μου δώσει. Λίγο θέλεις εσύ, πολύ θα σου δώσει. Και δύναμη και κουράγιο και σχέδιο και πως θα ενεργήσεις ακόμα. Γιατί δε μας περιμένουν αυτά μόνο στην πορεία της ζωής μας. Μας περιμένουν πάρα πολλά πράγματα. Για όσους βεβαίως πέρασαν μπόρες, για όσους έχει περάσει η ηλικία πέρασαν μπόρες. Για τους νέους ακόμα δε γνωρίζουμε τι αναμένεται ακόμα. Γι’ αυτό λοιπόν, πόσο χρειάζεται πραγματικά να οπλιστούμε με αυτή τη δύναμη. Με την αληθινή πίστη και με την πραγματική ανανέωση εσωτερικά, να μπορέσω να συγχωρέσω και να μην τα γουργουρίζω. Να μπορέσω πραγματικά να αγαπήσω, να βοηθήσω και τον εχθρό; Δε θα τον πω εχθρό πολλές φορές σε κάνει και αγωνιστή αυτός που λέμε εμείς εχθρό. Γιατί. Προσέχω περισσότερο. Και παλεύω περισσότερο. Και δυσκολίες πολλές φορές να σε κυνηγάνε, γίνεσαι δυνατότερος. Αυτό εμείς που να το δεχθούμε. Αυτό το πράγμα το βλέπουμε πολύ μακριά. Για μας είναι. Γίνεται πολύ εύκολο. Τότε ανεβαίνουν πραγματικά οι αρετές. Και ανεβαίνει και δυναμώνει ο εσωτερικός μας άνθρωπος. Αλλά όταν τα βρίσκουμε βολικά, όταν μας κολακεύουνε… και συκοφαντίες ακόμα - όχι όμως να αληθεύουν - και συκοφαντίες ακόμα τα δέχεται. Σκέφτεται τι είπαν στο Χριστό, σε άλλους μάρτυρες. Δεν απαντούσαν. Όταν ήταν ψεύτικα. Γιατί ήταν ψεύτικο. Τι να απαντήσουν . Αφού δεν αληθεύει; Απέναντι του Θεού τι είμαι. Απέναντι του Θεού ποιος συγχωρνιέται. Απέναντι του Θεού. Που εκείνος ξέρει ποιος είμαι. Και ποια είσαι και ποιος είσαι.
Γιατί εμείς έχουμε μια ανθρώπινη λογική και μια λογική των γραμμάτων; Δεν είναι τα πράγματα εκεί. Η λογική είναι αυτή που βλέπει σ’ αυτό που πιστεύουμε. Τι πιστεύουμε; Πιστεύουμε ότι ήρθε ο Θεός συκοφαντήθηκε δίχως να διαμαρτυρηθεί. Μαστιγώθηκε δίχως να πει γιατί. Σταυρώθηκε δίχως να πει γιατί. Ανέστη για να μας σώσει. Τέτοια μηνύματα έχουν πάρει πάρα πολλοί μάρτυρες. Αμέτρητοι είναι εκείνοι.
Αλλά σήμερα λόγω του αναγνώσματος. Ο Ιωσήφ αυτός με τον Βενιαμίν. Για μένανε αυτή τη στιγμή βλέπω σκηνή: να φιλιούνται και να κλαιν, να αγκαλιάζονται. Και οι αδερφοί να τους κοιτάνε και να ντρέπονται. Αλλά εκείνος δεν έχει κανένα μίσος. Δεν έχει καμία κακία. Τίποτα απ’ αυτά τα πράματα.
Να μάθω να μάθω να σβήσω. Να σβήσω σφάλματα των άλλων. Να σβήσω πραγματικά ελαττώματα. Να μάθω να συγχωρώ. Να μάθω να αγαπάω. Να μάθω να συμπεριφέρομαι. Και όπου με βρει ύστερα η ζωή, εκεί θα δώσω λόγο. Δε θα δώσω λόγο αν δεν κάνω τίποτα. Ποιος είναι ο καρπός που θα πάω. Σκοπός είναι τι καρπό θα δώσουμε, τι λόγο θα δώσουμε. Δεν είναι τι θα πάρω τι θα έχω. Όλα αυτά τα παραδείγματα που έχει η Γραφή για μένανε θα παρακαλούσα πάρα πολύ. Βεβαίως είναι δίψα μου για όλα αυτά που θέλω να μάθω τη γραφή. Αλλά με τη βοήθεια του Θεού δεν παραπονιέμαι. Σεις που ξέρετε γράμματα: ξέρουμε τη Γραφή; Την ξέρουμε τη Γραφή; Διαβάζουμε; Τη μελετάμε; Τη ζούμε; Τι θέλω εγώ φιλοσόφους; Δε πάνε να ’ναι ότι να ’ναι; Αν δεν ξέρω τον εσωτερικό μου κόσμο πως ζει, πως φέρεται, πως πρέπει να φέρεται, πως γίνεται, τι τα θέλω όλα τα τεχνάσματα τα άλλα; Και πυρηνικός να γίνεις ακόμα τι έγινε; Τον κόσμο θα σκοτώσεις. Και οτιδήποτε κι αν γίνεις. Πάλι το ίδιο θα κάνεις. Να μάθω να αγαπάω, να συγχωράω και να προχωράω και να μην αρχίζω να μουρμουρίζω τι μου ’κανες εχθές τι μού ’κανες προχθές γιατί θα πάθω ψυχολογικά. Όταν βασανίζεσαι με τέτοια πράγματα δηλαδή σας το λέω: αλλάξτε πορεία σκέψεων. Άλλη κατεύθυνση σκέψης. Άλλη κατεύθυνση να έχει η πορεία της ζωής. Να μην έχει να σου πιπιλίζει, να σου μουρμουρίζει γιατί αυξάνεται πολλαπλασιάζεται το μίσος η αντιπάθεια η έχθρα τα πάντα όλα, και δεν ηρεμείς και δεν ηρεμώ.
Είναι αμέτρητα αυτά που έχει η Γραφή, και νομίζω ότι ο καθένας μπορεί πραγματικά να τα βρει. Αλλά να τα βάλει πρώτα με τον εαυτό του. Όχι με τους άλλους. Φταίω. Γιατί. Ασχολούμαι με τον άλλο γιατί μου ’κανε κείνο. Βεβαίως μου κάνε. Αλλά ποια είναι ύστερα η αποστολή μου… να εκδικηθώ; Να κρατάω μούτρα; Να κρατάω μίση, αντιπάθειες; Ή ακόμα ίσως και να εκδικηθώ μια μέρα; Για όνομα του Θεού. Ο καθένας είναι υπεύθυνος, η Γραφή τα μιλάει όλα καθαρά, και αλοίμονό μας όσοι δε μελετούμε και δε γνωρίζουμε και δε βαδίζουμε βάση της γραφής. Γιατί αυτή την αλήθεια, αυτή την πραγματικότητα θέλει σήμερα η ανθρωπότητα. Δε θέλει κολακείες, δε θέλει χειροκροτήματα, δε θέλει βλακείες, δε θέλει βόμβες, δε θέλει ανεργίες, δε θέλει χρηματολατρεία, δε θέλει φαντασία, δε θέλει ακόμα κενοδοξίες . Δε θέλει τίποτα απ’ αυτά τα πράγματα. Όταν έχεις πραγματικά την πίστη και την εφαρμόζεις στην αγάπη και συγχωρείς και προχωράς, τα πράγματα δείχνουν ότι ανοίγει ο ουρανός προτού αναχωρήσεις. Ανοίγει πραγματικά και ο άγγελος φύλακας είναι εκείνος που μπορεί να μας δώσει τη δύναμη και το κουράγιο να αντιμετωπίσουμε. Και θέλω πραγματικά να ανταμώσουμε, όπως αντάμωσε ο Ιωσήφ με το Βενιαμίν. Να φιληθούμε να βρεθούμε όλοι, να μπορέσουμε να δώσουμε αυτή την ενότητα, αυτή την αγάπη, αυτό το σεβασμό, αυτή την αλήθεια.