...ὁ μυρμηγκολέων πεθαίνει, ἐπειδὴ δὲν ἔχει τροφή...

Νείλου μοναχού

 

 

αι όπως η γη που πατιέται συνεχώς, και αν ακόμα έχει αγκάθια, δεν τα φανερώνει, γιατί το φύτρωμά τους το εμποδίζει η τριβή των ποδιών, όμως βαθειά μέσα στα σπλάγχνα της απλώνουν εύρωστες τις ρίζες τους και τελείως ανενόχλητα, καί όταν βρουν ευκαιρία να φυτρώ­σουν, αμέσως βλαστάνουν. Έτσι και τα πάθη, που με τις συνεχείς προσ­θήκες εμποδίζονται να έρθουν στο φως, γίνονται πιο εύρωστα, και, έχο­ντας ησυχάσει επί πολύ, επιτίθενται με πολλή δύναμη, κάνοντας δύ­σκολο και επικίνδυνο γι’ αυτούς που στην αρχή αψήφησαν τη μάχη προς αυτά που έκαναν τον πόλεμο. Γι' αυτό και ο προφήτης παραγγέλλει να εξολοθρεύσουμε το σπέρμα της Βαβυλώνας, συμβουλεύοντας να εξαφανίσουμε τις μορφές αυτές που βρίσκονται ακόμα στις αποθήκες των αισθήσεών μας, για να μην πέσουν στη γη της διάνοιας μας και βλα­στήσουν, και ποτιζόμενες με τις ορμητικές και ανωφελείς βροχές της συνεχούς αναπόλησης, αποφέρουν ποικίλους καρπούς.Άλλος προφή­της μάλιστα μακαρίζει εκείνους που δεν περιμένουν την αποκορύφωση των παθών, αλλά από το πρώτο ακόμα κράτημά τους από τη θηλή τα εξοντώνουν. Γιατί λέγει «Είναι μακάριος εκείνος που θα αρπάξει στα χέρια του και θα συντρίψει τα νήπιά σου εκσφενδονίζοντάς τα πάνω στον βράχο».

Αλλά και ο μεγάλος Ιώβ, φιλοσοφώντας μέσα του, κάτι τέτοιο υπαι­νίσσεται όταν λέγει ότι μέσα στο νερό βλαστάνει ο πάπυρος και το ψαθόχορτο, και όταν στερέψει ο ποταμός, κάθε βότανο ξηραίνεται, αλλά και ο μυρμηγκολέων πεθαίνει, επειδή δεν έχει τροφή. Με το τελευταίο αυτό φαίνεται ότι εννοεί το εξής· Θέλοντας ο μεγάλος Ιώβ να δείξει ότι το πάθος ενεδρεύει, βρήκε γι' αυτό σύνθετο όνομα, το οποίο παρήγαγε από το θρασύτατο λιοντάρι και το πιο μηδαμινό από όλα μυρμήγκι. Οι επιθέσεις δηλαδή των παθών αρχίζουν από μηδαμινές εικόνες, που σαν μυρ­μήγκι πλησιάζουν κρυφά, ενώ τα αποτελέσματά τους ανυψώνονται σε μεγάλο όγκο, ώστε να αποτελούν γι' αυτόν που συναντούν κίνδυνο όχι μικρότερο από εκείνον του λιονταριού. Γι’ αυτό πρέπει ο αγωνιστής να παλεύει με τα πάθη, όταν πλησιάζουν σαν μυρμήγκια, προβάλλοντας σαν δόλωμα την μηδαμινότητά τους, γιατί όταν προχωρώντας φτάσουν τη δύναμη του λιονταριού, γίνονται ακαταγώνιστα και πιέζουν δυνατά τον αγωνιστή· πρέπει λοιπόν να μη τα δίνει τροφή. Και τροφή αυτών, όπως πολλές φορές ήδη έχει λεχθεί, είναι οι εικόνες των παθών που έρχονται μέσω των αισθητηρίων, γιατί αυτές τρέφουν τα πάθη, οπλίζο­ντας διαδοχικά κάθε εικόνα εναντίον της ψυχής.