Σταυρὸς καὶ κόσμος

π . Δ η μ η τ ρ ί ο υ Μ π ό κ ο υ

Ὁ Χριστὸς ἐπέλεξε νὰ σώσει τὸν κόσμο διὰ τοῦ Σταυροῦ. Ὄχι σταυρώνοντας τὸν ἄνθρωπο γιὰ τὰ πταίσματά του, ἀλλὰ ἀνεβαίνοντας ὁ ἴδιος στὸν Σταυρὸ ἀντὶ γι’ αὐτόν. Ἔκτοτε οἱ ἔχοντες «νοῦν Χριστοῦ» καυχῶνται γιὰ τὸν Κύριό τους, ποὺ τοὺς ἀγάπησε τόσο πολύ, ὥστε νὰ δεχθεῖ ἑκούσια τέτοιο σταυρικὸ θάνατο γιὰ χάρη τους. Θεωροῦν σκύβαλα ὅποια ἄλλα προσόντα καὶ μεγαλεῖα ἔχουν στὸν κόσμο καὶ τὰ θυ-
σιάζουν ὅλα γιὰ νὰ μιμηθοῦν καὶ αὐτοὶ ὅσο περισσότερο μποροῦν τὴ σταυρικὴ πορεία τοῦ Χριστοῦ. «Μὴ γένοιτο» ἐγὼ νὰ καυχηθῶ γιὰ τίποτε ἄλλο, λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «εἰ μὴ ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ», παρὰ μόνο γιὰ τὸ ὅτι σταυρώθηκε γιὰ μᾶς ὁ Χριστός. Μέσῳ αὐτοῦ τοῦ Σταυροῦ ὁ κόσμος ἔχει σταυρωθεῖ, ἔχει νεκρω-
θεῖ γιὰ μένα καὶ ἐγὼ γιὰ τὸν κόσμο (Κυριακὴ πρὸ τῆς Ὑψώσεως).

Τί σημαίνει ὅμως ἡ ἔκφραση ὅτι ὁ κόσμος ἔχει σταυρωθεῖ γιὰ μένα;

Σημαίνει ὅτι ἔχω ἀπαρνηθεῖ ὅλα ὅσα ἔχω στὸν κόσμο. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ εἰπωθεῖ κυριολεκτικὰ μόνο γιὰ τοὺς ἀποστόλους τοῦ Χριστοῦ καὶ γιὰ τοὺς μοναχούς. Ὁ κόσμος σταυρώνεται γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐγκαταλείπει τὰ τοῦ κόσμου καὶ ἀκολουθεῖ τὸν Χριστό.
Ὅταν ἀπὸ ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ ἀφήνει πίσω του σπίτι, γονεῖς, χρήματα, κτήματα, δουλειές, δοσοληψίες.

Τότε ὁ ἄνθρωπος μετέρχεται τὴν ἀρετὴ τῆς ξενιτείας, γίνεται ξένος γιὰ τὸν κόσμο, «λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω» τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο λέγει ὁ Χριστός, ὅτι «πᾶς ὃς ἀφῆκεν οἰκίας ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ μητέρα ἢ γυναῖκα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός μου, ἑκατονταπλασίονα λήψεται καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσει» (Ματθ. 10, 38. 19, 29). Τὴν ἐγκατάλειψη τοῦ κόσμου ἐννοεῖ ὁ ἀπόστολος, ὅταν λέγει: «Ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται». Γιὰ μένα ὁ κόσμος ἔχει σταυρωθεῖ (Γαλ. 6, 14).
Τί σημαίνει ὅμως αὐτὸ ποὺ συμπληρώνει ἐν συνεχείᾳ, ὅτι καὶ ἐγὼ ἔχω σταυρωθεῖ γιὰ τὸν κόσμο; Πῶς σταυρώνεται ὁ ἄνθρωπος γιὰ τὸν κόσμο; Αὐτὸ γίνεται, ὅταν, ἀφοῦ ἀπαρνηθεῖ τὰ ὑπάρχοντά του, ἀγωνίζεται καὶ ἐνάντια στὴν ἐπιθυμία του γι’ αὐτά. Μπορεῖ νὰ ἀπαρνηθεῖ κάποια πράγματα ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ μέσα του ἡ ἐπιθυμία γι’ αὐτὰ παραμένει καὶ ἐπανέρχεται συχνὰ ὁ πειρασμὸς νὰ τὰ ἀποκτήσει ξανά. Ἕνας μοναχὸς μπορεῖ νὰ ἐγκαταλείψει τοὺς δικούς του, ἀλλὰ νὰ ζεῖ στὸ μοναστήρι συνεχῶς μὲ τὴν ἐπιθυμία νὰ τοὺς ξαναδεῖ. Μπορεῖ νὰ ἐγκαταλείψει τὰ πράγματά του, ἀλλὰ νὰ διεκδικήσει στὸ μοναστήρι ἕνα πράγμα, ἕνα ἐργαλεῖο ποὺ θὰ τοῦ ἀρέσει καὶ νὰ μαλώσει μὲ τὸν συνασκητή του γι’ αὐτό.

Οἱ ἅγιοι δὲν ἀπαρνήθηκαν μόνο τὸν κόσμο, ἀλλὰ ἀγωνίστηκαν νὰ νεκρώσουν καὶ κάθε ἐπιθυμία τους γι’ αὐτόν. Νὰ ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὰ πάθη τους, νὰ κόψουν τὰ θελήματά τους, νὰ ἀποκτήσουν ἀπροσπάθεια, νὰ μεταχειρίζονται δηλαδὴ τὰ πάντα χωρὶς πάθος, χωρὶς κανένα δέσιμο πρὸς αὐτά. Ἔτσι σταυρώθηκαν καὶ αὐτοὶ γιὰ τὸν κόσμο.

Μὲ αὐτὴ τὴν ἔννοια καλούμαστε ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ «ἀπάρνηση» τοῦ κόσμου. Νὰ τὸν χρησιμοποιοῦμε δηλαδὴ σὲ λογικὸ βαθμό, στὸ μέτρο τῶν ἀναγκῶν μας, χωρὶς ἀλόγιστη σπατάλη, ἀλλὰ κυρίως χωρὶς νὰ δενόμαστε πολὺ μὲ ὅ,τι καὶ ἂν ἔχουμε. Ὥστε ἡ τυχὸν ἀπώλειά του νὰ μὴ μᾶς στενοχωρεῖ ὑπέρμετρα. Καὶ ἂν ποτέ,
στοὺς ἐσχάτους καιρούς, χρειαστεῖ νὰ ἀνταλλάξουμε τὸν κόσμο μὲ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, νὰ τὸ κάνουμε εὔκολα.

Ἀξίζει τὸν κόπο νὰ λάβουμε ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ «ἑκατονταπλασίονα καὶ ζωὴν αἰώνιον».

Καλὴ εὐλογημένη ἑβδομάδα!