Β’ Διδαχή την ΚΕ’ Κυριακή (Η’ Λουκά)
«Αγαπήσεις… τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Λουκά 10:27)
Αγαπητοί
αδελφοί! Αυτή την εντολή του Κυρίου και Θεού μας μας εξαγγέλλει σήμερα
το Ευαγγέλιο. Και προσθέτει ότι στην αγάπη προς τον Θεό και στην αγάπη
προς τον πλησίον συνοψίζεται όλος ο θείος νόμος. Γιατί η αγάπη είναι η
αρετή που συνίσταται απ’ όλες τις άλλες αρετές. «Η αγάπη δένει μαζί όλες
τις αρετές σε τέλειο σύνολο», σύμφωνα με τον απόστολο. Είναι προφανές
ότι, για ν’ αγαπήσουμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας, πρέπει πρώτα
ν’ αγαπήσουμε τον εαυτό μας και να τον αγαπήσουμε σωστά.
Αγαπάμε
τον εαυτό μας; Το ερώτημα είναι παράξενο και γι’ αυτό ακριβώς
ενδιαφέρον. Ωστόσο, πρέπει να πούμε ότι πολύ σπάνια κάποιος άνθρωπος
αγαπά τον εαυτό του. Οι περισσότεροι άνθρωποι μισούν τον εαυτό τους,
προσπαθούν να τον βλάψουν όσο μπορούν περισσότερο. Αν ήταν δυνατό να
υπολογίσουμε το κακό που έχει πάθει συνολικά ένας άνθρωπος στη ζωή του,
θα βρίσκαμε ότι το μεγαλύτερο μέρος απ’ αυτό το έχει προξενήσει ο ίδιος
στον εαυτό του. Ναι, ο ίδιος έχει βλάψει τον εαυτό του πιο πολύ κι από
τον πιο άσπονδο εχθρό του. Ο καθένας σας, ρίχνοντας μιαν απαθή ματιά στη
συνείδησή του, θα παραδεχθεί πως η σκέψη αυτή είναι απολύτως ορθή. Ποια
είναι, όμως, η αιτία; Ποια είναι η αιτία για την οποία σχεδόν
ακατάπαυστα κάνουμε κακό στον εαυτό μας, μολονότι σταθερά και ακόρεστα
επιθυμούμε να του κάνουμε καλό;
Η
αιτία βρίσκεται στο ότι τη σωστή αγάπη προς τον εαυτό μας την
αντικαταστήσαμε με τη φιλαυτία, η οποία μας εξωθεί στην αλόγιστη
ικανοποίηση των εμπαθών επιθυμιών μας, στην εκπλήρωση του μεταπτωτικού
θελήματός μας, που κατευθύνεται από την ψευδώνυμη λογική και την πονηρή
συνείδηση (Στην Ευχή του Χερουβικού Ύμνου ο λειτουργός ιερέας
προσεύχεται για τον καθαρισμό της ψυχής και της καρδιάς του «από
συνειδήσεως πονηρός», δηλαδή από τη συνείδηση τη σκοτισμένη από την
αμαρτία και την εσφαλμένη αντίληψη, σύμφωνα με την οποία το κακό
θεωρείται και επιτελείται ως αγαθό. Η πονηρή συνείδηση είναι ιδιαίτερα
εμφανής στη διαγωγή των βαρβαρικών λαών. Συχνά, όμως, αποκαλύπτεται στη
διαγωγή και των άλλων ανθρώπων, ακόμα και των χριστιανών, όπως
διαπιστώνει ο καθένας μας πρώτα-πρώτα από τον εαυτό του). Παρασυρόμαστε
και από την πλεονεξία και από τη φιλοδοξία και από την εκδικητικότητα
και από τη μνησικακία και, κοντολογίς, απ’ όλα τα πάθη. Κολακεύουμε και
εξαπατούμε τον εαυτό μας, νομίζοντας ότι τον αγαπάμε όπως πρέπει, ενώ
ικανοποιούμε την ανικανοποίητη φιλαυτία μας. Και ικανοποιώντας τη
φιλαυτία μας, βλάπτουμε τον εαυτό μας, καταστρέφουμε τον εαυτό μας.
Η
σωστή αγάπη προς τον εαυτό μας συνίσταται στην εκπλήρωση των ζωοποιών