"Τέσσερα Βήτα, έλεος, έλεος, Μαρμαράς, Βόσπορος και Μαύρη Τρίτη Φρίξον ήλιε, στέναξον γη..."

Θάρθεις σαν αστραπή 
θάχει η χώρα γιορτή 
θάλασσα γη και ουρανός στο δικό σου φως.

 Θα ντυθώ στα λευκά να σ’ αγγίξω ξανά 
φως εσύ και καρδιά μου εγώ πόσο σ’ αγαπώ. 

Βασιλεύς Βασιλέων, Βασιλεί Βοήθει, έλεος, έλεος Επουράνιε Θεέ Κωνσταντίνος

 Δραγάτσης Παλαιολόγος, έλεω Θεού Αυτοκράτωρ των Ρωμαίων. 

Στην πύλη του αγίου Ρωμανού,

 καβαλικά τη φάρα του την ασπροποδαράτην, 

Τέσσερα Βήτα, έλεος, έλεος, 

Μαρμαράς, Βόσπορος και Μαύρη Τρίτη 

Φρίξον ήλιε, στέναξον γη, 

Εάλω ή πόλη, 

Εάλω η πόλη Βασιλεύουσα,

 πύλη χρυσή κι ο πορφυρογέννητος στην κόκκινη μηλιά. 

Η πόλη ήταν το σπαθί, η πόλη το κοντάρι, 

η πόλη ήταν το κλειδί της Ρωμανίας όλης 

Σώπασε Κυρά Δέσποινα

 και μην πολυδακρύζεις, 

πάλι με χρόνια με καιρούς, 

πάλι δικά Σου θάναι.

Στην πύλη του αγίου Ρωμανού 

έφυγες για αλλού 

κι άγγελος θα σε φέρει εδώ

 στον σωστό καιρό.

Μες την Άγια Σοφιά θα βρεθούμε ξανά λειτουργία μελλοντική οι Έλληνες μαζί 

Κόντογλου: «Στὴ μέση στεκότανε, σὰν ἥλιος, ἡ Ἁγιὰ Σοφιά, καὶ γύρω της ἤτανε σκορπισμένες οἱ ἄλλες ἐκκλησιὲς μὲ τοὺς χρυσοὺς κουμπέδες»

Toυ Φώτη Κόντογλου

Τί ἤτανε, ἀληθινά, ἐκεῖνο τὸ Βυζάντιο, ἐκείνη ἡ Κωνσταντινούπολη; Παραμυθένιος κόσμος! […] Στὰ χρόνια τῶν Βυζαντινῶν «ἡ βασιλεύουσα πόλις» θὰ εἶχε μία ἐξωτικὴ καὶ ἀλλόκοτη μεγαλοπρέπεια. Χίλιοι κουμπέδες (τροῦλλοι) καταχρυσοὶ λαμποκοπούσανε μέσα στὴ βλογημένη αὐτὴ ἀφεντοπολιτεία. Στὴ μέση στεκότανε, σὰν ἥλιος, ἡ Ἁγιὰ Σοφιά, καὶ γύρω της ἤτανε σκορπισμένες οἱ ἄλλες ἐκκλησιὲς μὲ τοὺς χρυσοὺς κουμπέδες, σφαῖρες οὐράνιες, ποὺ λὲς καὶ γυρίζανε γύρω στὸν ἥλιο […]. Τὸ Σαββατόβραδο, κατὰ τὸ δειλινό, ἡ ἀτμόσφαιρα γέμιζε ἀπὸ τὴ γλυκειὰ βουὴ ποὺ κάνανε χιλιάδες καμπάνες καὶ ποὺ ἀνέβαινε σὰν ψαλμωδία ἀπάνω ἀπὸ τὴν ἁγιασμένη πολιτεία, ἀπὸ τὴ Νέα Σιὼν, «ἦχος καθαρὸς ἑορταζόντων». Πανηγυρικὴ μεγαλοπρέπεια! Μόνο τὸ Βυζάντιο κατέβασε στὴ γῆ τὴν οὐράνια ἁρμονία. Γιὰ τοὺς Βυζαντινούς, ἡ πατρίδα τους ἤτανε ἡ Κιβωτὸς τῆς ἀληθινῆς θρησκείας, καὶ εἴχανε πόθο νὰ τραβήξουνε μέσα σ’ αὐτὴ ὅλα τὰ ἔθνη τῆς γῆς, καὶ νὰ τὰ σώσουνε φωτισμένα ἀπὸ τὸ ἀνέσπερο φῶς τοῦ Εὐαγγελίου

Με τα λεηλατημένα τιμαλφή της Αγίας Σοφίας στήθηκε η Ευρώπη

Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-Κιλκίς

 

 

"Τούρκοι διαβήκαν,

 χαλασμός, θάνατος πέρα  ως πέρα"
Β. Ουγκώ

"Θρήνος, κλαυθμός και οδυρμός, 

και στεναγμός και λύπη
Θλίψις απαρηγόρητος έπεσε τοις Ρωμαίοις!
Εχάσασιν το σπίτι τους,

 την Πόλιν την αγίαν,
το θάρρος και το καύχημα

 και την απαντοχή τους".

 

Είναι οι τέσσερις πρώτοι στίχοι, από ένα κυπριακό "ανακάλημα", θρηνητικό ποίημα για την Άλωση. Το όνομα του ποιητή δεν είναι γνωστό. Θεωρείται όμως ο καλύτερος θρήνος.
Τότε που τα "άνομα σκυλιά τες ανομιές τους κάναν". Οδύρεται ο ανώνυμος Ρωμιός:

"Όταν εις νουν θα θυμηθώ 

της Πόλεως τα κάλλη,
Στενάζω και οδύρομαι 

και τύπτω εις το στήθος,
κλαίω και χύνω δάκρυα μεθ' οιμωγής 

και μόχθου.
Ο κόσμος της αγιάς Σοφιάς, 

τα πέπλα της τραπέζης,
της Παναγίας της σεπτής τα καθιερωμένα,
τα σκεύη τα πανάγια 

και πού να καταντήσουν".

Πολλοί και σήμερα θρηνούν. Τα "άνομα σκυλιά", οι Τούρκοι, μαγαρίζουν και πάλι την Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία. Περιμένουμε από τους Φράγκους, την "διεθνή κοινότητα", να πάρουν κυρώσεις. Αστεία πράγματα. Τέτοιες ανόητες ελπίδες τρέφουν οι πολιτικοί της εθελοδουλίας. Οι Φράγκοι εξάλλου είναι αυτοί που πρώτοι κατέστρεψαν και λεηλάτησαν την Αγία Σοφία. Στρώθηκα

Λευτέρης Νουφράκης: Ο λεβέντης παπάς που λειτούργησε στην Αγιά Σοφιά μετά την Άλωση.

Η τελευταία λειτουργία στην Αγιά Σοφιά έγινε την Τρίτη 29 Μαΐου 1453, ύστερα η Πόλη αλώθηκε. Κι όμως, ένα τολμηρός κρητικός παπάς, το 1919, 466 ολόκληρα χρόνια μετά την Άλωση, κατάφερε να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα και να λειτουργήσει στην Αγία Σοφιά.

Πρωταγωνιστής αυτού του συγκλονιστικού γεγονότος της εθνικής μας ζωής, της λειτουργίας στην Αγιά Σοφιά, ήταν ένα αληθινό παλικάρι, ένα βλαστάρι της λεβεντογέννας Κρήτης, ο παπά – Λευτέρης Νουφράκης από τις Άλωνες Ρεθύμνου
Ο παπα-Λευτέρης Νουφράκης υπηρετούσε ως στρατιωτικός ιερέας στη Β’ Ελληνική Μεραρχία, μια από τις δυο Μεραρχίες πού συμμετείχαν στις αρχές του 1919 στο «συμμαχικό» εκστρατευτικό σώμα στην Ουκρανία.
Η Μεραρχία αύτη στο δρόμο προς την Ουκρανία στάθμευσε για λίγο στην Κωνσταντινούπολη, την Πόλη των ονείρων του Ελληνικού λαού, η οποία την εποχή εκείνη βρισκόταν υπό «συμμαχική επικυριαρχία», ύστερα από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια ομάδα Ελλήνων αξιωματικών με επικεφαλής 4ο γενναίο κρητικό και μαζί του τον ταξίαρχο Φραντζή, τον Ταγματάρχη Λιαρομάτη, το Λοχαγό Σταματίου και τον Υπολοχαγό Νικολάου αγνάντευαν από το πλοίο την πόλη και την Άγια-Σοφιά, κρύβοντας βαθιά μέσα στην καρδιά τους το

Αγιά Σοφιά

Ο "Χερουβικός Ύμνος" όπως ακουγόταν στην ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ μέχρι το 1453

Ὅσιος Παΐσιος: «Πιστεύω δὲν θὰ τὴν ἀφήση τὴν Ἁγια Σοφιά μας στὰ χέρια τῶν βρώμικων Τούρκων»

 

 

Τὴν παρακάτω ἐπιστολὴ ἀπέστειλε ὁ μακαριστὸς Γέροντας Παΐσιος τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1974 σὲ κάποιον νέο ὁ ὁποῖος ἀργότερα ἔγινε μοναχὸς κοντά του.


«Ἀγαπητέ μου ἀδελφὲ Ἰωάννη,
Εὔχομαι ὁ Θεὸς νὰ δώση γρήγορα νὰ ἔλθη ἡ χάση τοῦ τουρκικοῦ φεγγαριοῦ. Ἀμήν. Τοῦ Ἁγίου Δημητρίου κλείνω δύο χρόνια πού προσευχήθηκα στὴν Ἁγία Σοφιά μας καὶ εἶπα τὰ παράπονά μου στὸν καλὸν Θεόν. Μὲ κατάλαβε ὁ Τοῦρκος φύλακας πού προσευχόμουν καὶ μὲ ἔδιωχνε ἔξω κ.τ.λ. καὶ πρόσθεσα καὶ ἄλλα παράπονα στὸν Θεόν.
Πιστεύω δὲν θὰ τὴν ἀφήση τὴν Ἁγία Σοφιά μας στὰ χέρια τῶν βρώμικων Τούρκων. Εἶναι ἕνας λαὸς σὰν