Μεγάλα βελόνια και κίτρινοι ανθοί

 

Γράφει ο Θεόφιλος Πουταχίδης

«Τι σας απασχολεί, τι σας ανησυχεί περισσότερο, όταν αναλογίζεστε το μέλλον;», ρώτησαν τον ποιητή στα 1976². Που μ’ άλλα λόγια πάει να πει: «Εξόριστε Ποιητή, στον αιώνα, λέγε, τι βλέπεις;»³. Και αυτός απάντησε: «Είναι η βαρβαρότητα. Τη βλέπω να ‘ρχεται μεταμφιεσμένη, κάτω από άνομες συμμαχίες και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις. Δεν θα πρόκειται για τους φούρνους του Χίτλερ ίσως, αλλά για μεθοδευμένη και οιονεί επιστημονική καθυπόταξη του ανθρώπου. Για τον πλήρη εξευτελισμό του. Για την ατίμωσή του»².

Κι έψαξα και βρήκα τον ποιητή. Τον έπιασα, λοιπόν, και του λέω: «Όπως τα ‘πες έτσι κι έγινε. Με το πρόσχημα μιας ψευτοεπιστημονικής καθυπόταξης ζητούν τον πλήρη εξευτελισμό και την ατίμωσή μας».

Έμεινε για λίγο σκεφτικός «κι ύστερα κάθισε και σιωπηλά γρατζουνούσε τις ρυτίδες του»⁴. Ώσπου ξαναμίλησε: «Θυμάμαι τη μέρα που μας κήρυξαν τον πόλεμο οι Γερμανοί. Το πλήθος που ζητωκραύγαζε στην οδό Σταδίου σώπασε ξαφνικά κι έπειτα άρχισε να τραγουδά με μια βαριά μεγάλη φωνή: “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια”. Αυτό και μόνο. Αλλά αυτό και μόνο ήταν αρκετό για να καταλάβει κανείς πως ο πόλεμος τούτος δεν ήταν σημερινός ούτε χτεσινός: ήταν ο αιώνιος πόλεμος της Ελλάδας όλων των καιρών για την ανθρώπινη αξία»⁵.

«Αυτό και μόνο». Αυτοί και μόνο, ένας στα Κύθηρα κι ένας στο Μεσολόγγι∙ των ποιητών αγαπημένα μέρη.

Αλλά, Θεέ και Ποιητή των πάντων «…έγιναν θηρία και ανθρωποφάγοι εις εμάς και οι βασιλείς σου και οι

Βρες χρόνο

Γιάννη Ρίτσου

Βρες χρόνο για δουλειά –

αυτό είναι το τίμημα της επιτυχίας.

Βρες χρόνο για σκέψη –

αυτό είναι η πηγή της δύναμης.

Βρες χρόνο για παιχνίδι –

αυτό είναι το μυστικό της αιώνιας νιότης.

Βρες χρόνο για διάβασμα –

αυτό είναι το θεμέλιο της γνώσης.

Βρες χρόνο να είσαι φιλικός –

αυτό είναι ο δρόμος προς την ευτυχία.

Τά πήραμε τά Γιάννενα

Τα πή… μάνα μ’ τα πήραμε τα Γιάννενα,

τα πήραμε τα Γιάννενα μάτια πολλά το λένε

όπου γελούν και κλαίνε.

Το λέν’ μάνα μ’ το λέν’ οι κούκοι στα βουνά,

το λέν’ οι κούκοι στα βουνά και οι πέρδικες στα πλάγια

και οι πέρδικες στα πλάγια.

Το λέει μάνα μ’ το λέει κι ο πετροκότσιφας,

το λέει κι πετροκότσιφας σ’ ένα χλωρό κλαράκι

σ’ ένα χλωρό κλαράκι.

Το λέν’ μάνα μ’ το λένε και οι Γιαννιώτισσες,

το λένε και οι Γιαννιώτισσες που ζούσαν σκλαβωμένες

χρόνια πολλά οι καημένες.

Τα οθόνια κείμενα

…Διαδόθηκε πως είδαν την Παναγιά να υφαίνει
μικρά ράσα για τα παιδιά των σκλάβων.

Κάθεται, λένε, παράμερα, κάτω από ένα σκίνο,
υφαίνει και κλαίει. Ποιος ξέρει, ίσως ν’ άκουσε
για την προδοσία.

Η Παναγιά δεν είναι μια ξένη σε τούτο τον τόπο…

…κάτι παιδιά είπαν πως την είδαν να κοιμάται
πολλές βραδιές σε κείνα τα χαλάσματα στο ρέμα.

Άραγε πληροφορήθηκε για τη λόγχη;

Τα πηγάδια –ευτυχώς– φέτος γέμισαν.

Λένε πως βοήθησαν σ’ αυτό πολύ τα δάκρυά Της…



ΜΟΥΝΤΕΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ «Η αντοχή των υλικών», Αθήνα 1971, σ. 72