Η ΘΥΡΑΘΕΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

 

π. Δημητρίου Μπόκου

Έχουν περισσέψει στις μέρες μας οι κατηγορίες κατά των Χριστιανών, ότι είναι αυτοί που κατέστρεψαν τον αρχαίο μας πολιτισμό. Η αλήθεια όμως είναι ακριβώς το αντίθετο. Οι Χριστιανοί στην πλειονότητά τους (οι εξαιρέσεις πάντοτε υπάρχουν), διέσωσαν με υποδειγματικό ζήλο την αρχαία ελληνική κληρονομιά. Και μάλιστα κέντρα αντιγραφής, διάδοσης και σπουδής της όλης αρχαιοελληνικής γραμματείας υπήρξαν τα ορθόδοξα χριστιανικά μοναστήρια με τα οργανωμένα αντιγραφεία τους. Ό,τι διασώθηκε, οφείλεται στη φιλότιμη προσπάθεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, παρά τα εντέχνως, υπούλως ή και ανιστορήτως λεγόμενα.
Στη θετική τοποθέτηση της Εκκλησίας έναντι του αρχαίου πολιτισμού πρωτοστάτησαν οι Τρείς Ιεράρχες, εντριβείς μέτοχοι της θύραθεν και της χριστιανικής παιδείας. Ο άγιος Βασίλειος μάλιστα, μιλώντας προς τους νέους για το θέμα αυτό, τονίζει το όφελος και της έξωθεν παιδείας, όπως ακριβώς σε ένα φυτό δεν έχει αξία μόνο ο καρπός, αλλά και τα φύλλα, που είναι και χρήσιμα για το δέντρο και του δίνουν και ωραία εμφάνιση. Φέρνει ως παράδειγμα τον μεγάλο Μωυσή, που εξασκήθηκε πρώτα στην αιγυπτιακή σοφία και μετά επιχείρησε να φτάσει στη θεωρία (θέα) του Θεού. Και αργότερα πάλι ο προφήτης Δανιήλ μαθήτευσε πρώτα καλά στη σοφία των Χαλδαίων και μετά καταπιάστηκε με τη μελέτη των θείων διδαγμάτων.
Ο σοφός Ιεράρχης θέτει και τον χρυσό, μα και τόσο απλό κανόνα για τον τρόπο χρήσης της αρχαιοελληνικής παιδείας: Παίρνουμε ό,τι είναι ωφέλιμο, αποφεύγουμε ό,τι μας βλάπτει.
Δίνουμε προσοχή στους συγγραφείς που διηγούνται πράξεις και λόγια ανθρώπων αγαθών.
Όταν όμως εκθειάζονται έργα πονηρά,

Μην λιποψυχείτε, μη θλίβεστε και μην δειλιάζετε...

 

Βάλσαμο στην ψυχή είναι τα λόγια του Αγίου Νεκταρίου και τόσο επίκαιρα. Μην λιποψυχείτε, μη θλίβεστε και μην δειλιάζετε...

Οι πειρασμοί παραχωρούνται για να φανερωθούν τα κρυμμένα πάθη, να καταπολεμηθούν κι έτσι να θεραπευθεί η ψυχή.

Είναι και αυτοί δείγμα του θείου ελέους. Γι' αυτό εμπιστεύσου στον Θεό και ζήτησε τη βοήθειά Του, ώστε να σε δυναμώσει στον αγώνα σου. Η ελπίδα στον Θεό δεν οδηγεί ποτέ στην απελπισία. Οι πειρασμοί φέρνουν ταπεινοφροσύνη.

Ο Θεός ξέρει την αντοχή του καθενός μας και παραχωρεί τους πειρασμούς κατά το μέτρο των δυνάμεών μας. Να φροντίζουμε όμως κι εμείς να είμαστε άγρυπνοι και προσεκτικοί, για να μη βάλουμε μόνοι μας τον εαυτό μας σε πειρασμό.

Εμπιστευθείτε στον Θεό τον Αγαθό, τον Ισχυρό, τον Ζώντα, και Αυτός θα σας οδηγήσει στην ανάπαυση. Μετά από τις δοκιμασίες ακολουθεί η πνευματική χαρά. Ο Κύριος παρακολουθεί όσους υπομένουν

Κομμάτια καρδιάς, πνοή ζωής και Προσευχής μοιρασμένα...

 

 

 

Στὀν Μακαριστό Πατέρα μας, Ἀθανάσιο

 

 

Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 23 Ἰανουαρίου 2022

Κυριακή ΙΔ΄ Λουκᾶ

Λουκ. ΙΗ΄ 35-43

Tῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐγένετο ἐν τῷ ἐγγίζειν τόν Ἰησοῦν εἰς Ἰεριχὼ τυφλός τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν· ἀκούσας δὲ ὄχλου διαπορευομένου ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. Ἀπήγγειλαν δὲ αὐτῷ ὅτι Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος παρέρχεται. Καὶ ἐβόησε λέγων· Ἰησοῦ, υἱὲ Δαυῒδ, ἐλέησόν με. Καὶ οἱ προάγοντες ἐπετίμων αὐτῷ ἵνα σιωπήσῃ· αὐτὸς δὲ πολλῷ μᾶλλον ἔκραζεν· Υἱὲ Δαυῒδ, ἐλέησόν με. Σταθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐκέλευσεν αὐτὸν ἀχθῆναι πρὸς αὐτόν. Ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτόν λέγων· Τί σοι θέλεις ποιήσω; Ὁ δὲ εἶπε· Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω. Καὶ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Ἀνάβλεψον· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε. Καὶ παραχρῆμα ἀνέβλεψε, καὶ ἠκολούθει αὐτῷ δοξάζων τὸν Θεόν· καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ Θεῷ.

Κυριακή ΙΔ΄ Λουκά: για τη θεραπεία του τυφλού της Ιεριχούς (Άγιος Κύριλλος, αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας)

 

Εξήγησις υπομνηματική εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, κεφ. ΙΗ΄

«Ιησού, υιέ του Δαβίδ, ελέησέ με». Προσήλθε λοιπόν αυτός ο τυφλός με την πεποίθηση ότι προσερχόταν στον Θεό που είναι σε όλα ισχυρός· ονομάζει δε Αυτόν «υιό Δαβίδ»· διότι έχοντας ανατραφεί μέσα στον Ιουδαϊσμό και έχοντας γεννηθεί εκεί ως εντόπιος, δεν αγνόησε όσα είχαν ειπωθεί εκ των προτέρων γι’ Αυτόν μέσω του νόμου βέβαια και των αγίων προφητών και ότι κατά σάρκα προερχόταν από τη γενιά του Δαβίδ. Επομένως, επειδή ήδη είχε πιστέψει ότι όντας Θεός ο Λόγος, υπέμεινε με τη θέλησή Του την κατά σάρκα γέννησή Του, εννοώ από την αγία Παρθένο, πλησιάζει τον Ιησού ως Θεό, λέγοντάς Του: «Ελέησέ με, υιέ του Δαβίδ».
Πράγματι, μια πρόσθετη μαρτυρία ότι απηύθυνε αυτήν την ικεσία στον Κύριο, έχοντας αυτήν την πεποίθηση, αποτελούν τα ίδια τα λόγια του Χριστού: «Η πίστη σου σε έχει σώσει».

Ας τον μιμηθούν, λοιπόν, αυτόν που ήταν ασθενής στους οφθαλμούς, όσοι διαιρούν στα δύο τον ένα Κύριο Ιησού Χριστό, καθώς ο τυφλός πλησιάζει τον Σωτήρα των πάντων Χριστό ως Θεό και Τον ονομάζει και Κύριο και υιό του Δαβίδ. Μαρτυρεί δε τη δόξα Του, με το να επιζητεί από Αυτόν μια ενέργεια που ταιριάζει απόλυτα στον Θεό. Ας θαυμάζουν επίσης το σθένος της ομολογίας του· μερικοί πράγματι τον επιτιμούσαν, επειδή ομολογούσε την πίστη του, αυτός όμως δεν υποχωρούσε, ούτε και μειωνόταν η παρρησία του από όσους τον εμπόδιζαν. Ήξερε ότι η πίστη μάχεται με τα πάντα και τα πάντα νικάει· για τον λόγο αυτό τον επιτιμούσαν, αλλά αυτός, πιστός, δεν υποχωρούσε, αλλά ακολουθούσε τον Δεσπότη, γνωρίζοντας ότι είναι καλή η υπέρ της ευσεβείας «αναίδεια»· γιατί αν για τα χρήματα υπάρχουν πολλοί αναιδείς, για τη σωτηρία της ψυχής δεν χρειάζεται

Λόγος εἰς τὴν θεραπείαν τοῦ τυφλοῦ τῆς Ἱεριχοῦς (Λουκ.: 18,. 35-43). Ἁγίου Γερμανοῦ Κωνσταντινουπόλεως

 

Ὁ Θεὸς εἶναι ὁ ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης, ὅπως ἔχει γραφεῖ, ὁ Ὁποῖος φωτίζει τὰ πάντα μέ τίς ἀκτῖνες τῆς ἀγαθότητάς Του. Ἡ δὲ ψυχὴ κάθε ἀνθρώπου, ἀναλόγως μέ τὴν προαίρεσή της, γίνεται ἢ κηρός, ὡς φιλόθεος, ἢ πηλός, ὡς φιλόϋλος. Ὅπως, λοιπὸν, ὁ πηλὸς ἀπό φυσικοῦ του στὸν ἥλιο ξηραίνεται, ἔτσι καὶ κάθε ψυχὴ φιλόϋλος καὶ φιλόκοσμος, ἄν καί νουθετεῖται ἀπὸ τὸν Θεόν, σκληρύνεται, ὅπως ὁ πηλός, διότι ἀντιστρέφει τοὺς λόγους Του, καὶ ὁδηγεῖται μόνη της πρὸς τὴν ἀπώλεια. Ἡ φιλόθεος, ὅμως, ψυχὴ ἁπαλύνεται ὡς κηρὸς καὶ δεχομένη μέσα της τοὺς τύπους καὶ τοὺς χαρακτῆρες τῶν θείων ἐννοιῶν, γίνεται κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ ἐν Πνεύματι. Ὁ αἰσθητὸς ἥλιος θεωρεῖται, δέν θεωρεῖ. Ὁ νοητὸς ἥλιος θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς ἀξίους, ἀλλὰ καὶ βλέπει τοὺς πάντας καὶ περισσότερο αὐτούς πού Τὸν βλέπουν. Ὁ αἰσθητὸς ἥλιος δέν ὁμιλεῖ οὔτε συνομιλεῖ μὲ κανέναν, ὁ νοητὸς ὅμως καὶ ὁμιλεῖ στούς φίλους Του καὶ χαρίζει σὲ ὅλους τὴν ὅραση καὶ τὴν ὁμιλία. Ὁ αἰσθητὸς ἥλιος

Στον άγιο Γεώργιο νεομάρτυρα εξ Ιωαννίνων, ομιλία π. Αθανασίου Χατζή.

 

Γιὰ τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο, τὴν ἐσωτερικὴ καὶ ἐξωτερικὴ λέπρα: Μὴν κλωνίζεσαι μόνο προσεύχου...

 

Ομιλία π. Αθανασίου Χατζή στην Ιερά Μονή Γενέσιον της Θεοτόκου Ντουραχάνης.