Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 1-10-1989.
Ακούσαμε,
σήμερα, αγαπητοί μου, στην ευαγγελική περικοπή, που είναι ένα απόσπασμα
από την επί του Όρους ομιλία του Κυρίου μας, τον χρυσό κανόνα
συμπεριφοράς προς τον πλησίον. Είπε ο Κύριος: «Καὶ καθὼς θέλετε ἵνα
ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Πώς θέλετε
να σας συμπεριφέρονται; Κατά τον ίδιο τρόπο και εσείς να συμπεριφέρεστε
προς τους άλλους ανθρώπους. Και όπως ερμηνεύει ο Θεοφύλακτος: «Ὃ ἐάν
θέλῃς σύ ἐπί σεαυτοῦ, τοῦτο ἒνδειξε καί τοῖς ἑτέροις». Ό,τι θέλεις να
συμβεί στον εαυτό σου, αυτό να δείξεις και στους άλλους. Και συμπληρώνει
ο αυτός πατήρ: «Ὁρᾶς νόμον ἒμφυτον ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν
ἐγγεγραμμένον;». «Βλέπεις», λέγει, «έμφυτο νόμο στις καρδιές μας;»
Γιατί;
Γιατί το κριτήριο του πώς να σταθείς απέναντι στους άλλους, είναι ο
εαυτός σου. Δεν θέλω να μου το κάνουν αυτό. Δεν θα το κάνω κι εγώ. Θέλω
να μου
κάνουν αυτό. Να μ’ αγαπούν· θα αγαπώ και εγώ. Δεν θέλω να με
κουτσομπολεύουν· δεν θα κουτσομπολεύω και εγώ. Δηλαδή βλέπει κανείς μία
λογική και φυσική συνέπεια, ηθική συνέπεια. Δηλαδή με άλλα λόγια
κριτήριο είναι ο εαυτός μας. Όπως ακόμα και εκείνη η λεγομένη δευτέρα
εντολή, που μαζί με την πρώτη: «ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου» κ.λπ. και
που λέγει αυτή η δευτέρα «ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» κι εδώ
έχομε το κριτήριο του εαυτού μας. Τι λέγει; Θα αγαπήσεις τον πλησίον
σου, όπως αγαπάς τον εαυτό σου. Οπότε, εάν δεν αγαπάς τον εαυτό σου, δεν
μπορείς να αγαπάς τον άλλον. Εάν αγαπάς τον εαυτό σου νοσηρά, τότε
νοσηρά θα αγαπάς και τον άλλον. Εάν αγαπάς τον εαυτό σου ορθά και υγιώς,
σωστά, όπως πρέπει, τότε θα αγαπάς όπως πρέπει και τον αδελφό σου, και
τον πλησίον σου. Μ’ άλλα λόγια, αντιλαμβάνεστε ότι ακραία περίπτωση,
ακροτάτη και κορυφαία περίπτωση είναι να θέλω να σωθώ, τη σωτηρία μου.
Άρα, τι θα πει «αγαπώ τον πλησίον μου»; Αφού εγώ επιθυμώ να σωθώ, τότε
θα πρέπει να αγαπώ τον άλλον στον βαθμό να σωθεί. Θα ήθελα να δείτε
δηλαδή ότι εδώ έχομε το κριτήριο του εαυτού μας. Γι’ αυτό θα πρέπει ο
εαυτός μας να είναι σε καλή κατάσταση, για να αποτελεί ένα σωστό
κριτήριο.
Όταν
οι άνθρωποι έχουν παντοτινή επίγνωση της φιλανθρωπίας του Θεού προς
αυτούς, θα είναι φιλάνθρωποι κι ο ένας προς τον άλλον. Δεν υπάρχει
τίποτ’ άλλο που να κάνει τους ανθρώπους άσπλαχνους προς τους άλλους, όσο
η πεποίθηση πως κανένας δε θέλει να δώσει και στους ίδιους. Κανένας;
Και πού είναι ο Θεός τότε; Δε μας αποζημιώνει κάθε μέρα και κάθε νύχτα ο
Θεός με την ευσπλαχνία Του, σε αντίθεση μ’ εμάς που είμαστε άσπλαχνοι;
Δεν είναι πιο σπουδαίο για μας να μας ευεργετήσει ο Βασιλιάς στην αυλή
Του με την ευσπλαχνία Του, αντί να μας ευεργετούν οι δούλοι Του; Τί μας
ωφελεί αν μας ευεργετούν όλοι οι δούλοι Του, αλλά ο Βασιλιάς είναι
συγκρατημένος απέναντι μας;
Οι άνθρωποι γίνονται ανελεήμονες όταν
περιμένουν από τους άλλους να τους ελεήσουν, ενώ οι άλλοι περιμένουν το
ίδιο απ’ αυτούς. Σ’ αυτήν την αμοιβαία αναμονή, στο να περιμένει δηλαδή
ο ένας από τον άλλον να τον ελεήσει, όλοι οι άνθρωποι, σαν ένας γενικός
κανόνας, γίνονται άσπλαχνοι κι ανελεήμονες. Η ελεημοσύνη όμως δεν είναι
παθητική
αρετή,
αλλά ενεργητική. Πώς θα γνώριζαν οι άνθρωποι τη φιλανθρωπία, αν ο Θεός
δεν την είχε πρώτος ασκήσει σ’ αυτούς; Η φιλανθρωπία του Θεού απαιτεί τη
φιλανθρωπία των ανθρώπων. Αν ο Θεός δεν είχε πρώτος δείξει τη
φιλανθρωπία Του,
ολλές
φορές τα χνάρια των αγίων αποτυπώνονται στο χρόνο της δικής μας ζωής. Φωτίζουν
και δίνουν νόημα στους αγώνες, τις αγωνίες, τις ελπίδες. Αντλούν από την
ατέλειωτη Πίστη και Αγάπη του Θεού και τη διαχέουν στον κόσμο μας. Έτσι, για να
ξεκουραστεί ο οδοιπόρος, να πιεί νερό ο διψασμένος, να βρει στέγη ο ξένος και ο
άστεγος, να βρει το δρόμο του ο αλήτης…
Υπάρχουν
άνθρωποι, με Θεού φώτιση, που αφουγκράζονται το φτερούγισμα των αγίων. Και
γίνονται το μέσο για να φανερωθεί η αγάπη του Θεού στον άνθρωπο, να αγιαστεί η
φύση των πραγμάτων από τη Θεία Χάρη… Το μέσο… «κάποιος φυτεύει, κάποιος
ποτίζει μα ο αυξάνων είναι ο Θεός»…
«26
Σεπτεμβρίου 1970, ανήμερα του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου γίνομαι μοναχός. Ο
αείμνηστος Χρυσόστομος Βούλτσος, τότε επίσκοπος Δωδώνης, είδε ότι η επιθυμία
μου να αφοσιωθώ στο Θεό ήταν σωστή. Μου λέει μετά από συζήτηση: «Τράβα στο
μοναστήρι της Καστρίτσας και να κατέβεις το Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου». Το πρωί
λειτουργία στο νησί. Κοινώνησα. Το απόγευμα έγινε η κουρά.
Έγινα
καλέγερος. Κάτι που επιθυμούσα, που δεν περίμενα να μου δώσει τόσα αυτός ο
δρόμος… Μετά από δύο χρόνια περίπου μου παραχωρείται το Μοναστήρι της Ντουραχάνης…»
« Η αγάπη για τα παιδιά προϋπήρχε. Από μικρός
με συγκινούσε, όταν έβλεπα πεινασμένα παιδιά. Όλη η φαντασία και τα όνειρά μου
ήταν να βρω μια σπηλιά που να έχει ψωμί, να τους δίνω.
Να
τους λέω: Φάτε παιδιά… Φάτε παιδιά… Η σπηλιά να μην αδειάζει ποτέ.
Με
τράνταξε μια κουβέντα του Χριστού προς τον Πέτρο: «Βόσκε τά ἀρνία μου». Και εγώ
πιάστηκα από τα παιδιά. Λαμπάδιασα από τη γραφή.
Η
φλόγα της επιθυμίας μεταβλήθηκε σε μέθη-καθήκον-υποχρέωση να ανταποκριθώ».
Μαζί
μια ομάδα ανθρώπων έτοιμη να ανταποκριθεί στο κάλεσμα…
Οι δυσκολίες και τα εμπόδια πάρα πολλά… Αλλά η
πίστη στο Θεό κάνει θαύματα…
26
Σεπτεμβρίου 1979 ανήμερα του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου … Επιτέλους δίνεται η
άδεια για να ξεκινήσει το χτίσιμο. Τον Οκτώβριο τα έργα ξεκινούν. Με μηδέν
χρήματα στην τσέπη και το «σκούφωνε ξεσκούφωνε». Δανεικά για να ξεπληρωθούν τα
δανεικά. Και ο ιδρώτας όλος από εθελοντές που βάλθηκαν με Θεού δύναμη να κάνουν
το όνειρο πραγματικότητα…
Παρόλες
τις δυσκολίες το οικοτροφείο και το σχολείο στήθηκαν και περίμεναν τα πρώτα
παιδικά χαμόγελα…
26
Σεπτεμβρίου 1981 ανήμερα του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου…
«αν
και έλλειπε ακόμα ένα χαρτί-παίρνουμε την άδεια λειτουργίας και γίνονται τα
εγκαίνια. Παλαίψαμε να ξεπεράσουμε την μπόρα. Δεκαεφτά μήνες περιμέναμε για την
έγκριση. Τελικά δόθηκε από το Νομάρχη».
«Το
χέρι της Παναγίας και των αγίων του Θεού επεμβαίνει ως σήμερα. Με την ευλογία
του Ευαγγελιστή Ιωάννη, με τη συνδρομή της προσευχής και τη συμπαράσταση του
κόσμου, το έργο πήρε σάρκα και οστά. Αποφασίζουμε αυτή τη μέρα κάθε χρόνο να τη
γιορτάζουμε βάζοντάς την βάση για
οποιοδήποτε σημαντικό ξεκίνημα. Η παράκληση στον προστάτη Ἅγιο Ἰωάννη να
υπάρχει αγάπη». Η διήγηση από το γέροντα μας π. Αθανάσιο Χατζή, από διάφορες συνεντεύξεις και κηρύγματα.
