Ἡ παραβολὴ τοῦ ἄφρονα πλουσίου

 

Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός ήρθε στη γη για να θεραπεύσει τους ανθρώπους από τα φθοροποιά πάθη και τις ροπές τους. Τα πάθη κι οι ροπές είναι σοβαρές ψυχικές παθήσεις. Κλέβει ποτέ ένας γιός από τον πατέρα του; Όχι. Ο δούλος όμως κλέβει από τ’ αφεντικό του. Τη στιγμή που ο Αδάμ εγκατέλειψε την ιδιότητα του υιού κι απόκτησε την ιδιότητα του δούλου, το χέρι του απλώθηκε για να πιάσει τον απαγορευμένο καρπό. Γιατί ο άνθρωπος κλέβει αυτό που ανήκει σ’ έναν άλλο; Είναι επειδή το χρειάζεται; Ο Αδάμ τα είχε όλα, δεν του έλειπε τίποτα. Παρ’ όλ’ αυτά όμως προχώρησε στην κλοπή. Γιατί ο άνθρωπος κλέβει άλλον άνθρωπο κι ο δούλος άλλο δούλο; Επειδή έμαθαν πρώτα να κλέβουν από τ’ αφεντικό τους. Οι άνθρωποι συνήθως κλέβουν πρώτα από το Θεό κι έπειτα ο ένας από τον άλλο. Ο προπάτορας του ανθρώπινου γένους άπλωσε το χέρι του να κλέψει πρώτα αυτό που ανήκε στο Θεό κι έπειτα, σαν αποτέλεσμα, οι απόγονοί του άρχισαν να κλέβουν ο ένας τον άλλο. Οι άνθρωποι κλέβουν από Θεό
και ανθρώπους, από τη φύση κι από τον εαυτό τους. Ο άνθρωπος δεν κλέβει μόνο με τις σωματικές αισθήσεις του, αλλά και με την καρδιά, την ψυχή και το νου του. Δεν υπάρχει πράξη κλοπής που ο διάβολος να μην είναι συνεργός του ανθρώπου. Είναι ο υποβολέας και υποκινητής κάθε κλοπής. Είναι ο εισηγητής και καθοδηγητής κάθε σκέψης για κλοπή. Κανένας κλέφτης στον κόσμο δεν ήταν ποτέ μόνος του. Συνήθως υπάρχουν τουλάχιστο δύο που συμμετέχουν σε μια κλοπή κι ένας τρίτος που παρακολουθεί. Ο άνθρωπος κι ο διάβολος πάνε για να κλέψουν κι ο Θεός που τους βλέπει. Όπως η Εύα δεν έκλεψε μόνη της, αλλά παρέα με το διάβολο, έτσι κανένας άνθρωπος δεν έχει τελέσει μια πράξη κλοπής μόνος του, αλλά πάντα με την παρέα του διαβόλου. Ο διάβολος όμως δεν είναι μόνο καθοδηγητής και συνοδός
στην κλοπή, αλλά κι εκείνος που τη διαδίδει. Δεν τον ενδιαφέρουν τα κλεμμένα, αλλά η απώλεια της ψυχής του ανθρώπου, η διχόνοια και το μίσος ανάμεσα στους ανθρώπους κι η απώλεια ολόκληρης της ανθρωπότητας. Δεν πηγαίνει να κλέψει για χάρη της κλοπής, αλλ’ «ως λέων ορυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α’ Πέτρ. ε’ 8). Το ότι είναι ο διάβολος που παρακινεί την ψυχή σε κάθε πονηρό έργο και σπέρνει κάθε πονηριά στην ψυχή, το βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριος (βλ. Ματθ. ιγ’ 39). Με κάθε κλοπή που κάνει ο άνθρωπος, ο διάβολος κλέβει ένα μέρος από την ψυχή του. Η ψυχή του κλέφτη συρρικνώνεται όλο και περισσότερο, μαραίνεται και πεθαίνει, όπως ο πνεύμονας που έχει προσβληθεί από φυματίωση.

Για ν’ απαλλαγεί κανείς από το πάθος της κλοπής, πρέπει να λογαριάσει πως όλα

Ὁ ἄ φ ρ ω ν. (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

 

Ὁ ἄ φ ρ ω ν «Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· Ἄφρον…» (Λουκ. 12,20)

 

 
Καμμία λέξι τοῦ Εὐαγγελίου, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε περιττὴ καὶ ἄσκοπη. Κάθε λέξι τοῦ Θεανθρώπου ἔχει σημασία. Ἀπὸ τὴ σημερινὴ περικοπὴ θὰ πάρουμε ὡς θέμα μία μόνο λέξι, ἐκείνη ποὺ χαρακτηρίζει ὅ λη τὴ ζωὴ ἑνὸς ἀνθρώπου, τοῦ κυρίου προσώ που τῆς παραβολῆς· εἶνε ἡ λέξι «ἄφρων» (Λουκ.12,20). Ποιόν χαρακτηρίζει «ἄφρονα» ὁ Κύριος; Ἕνα πλούσιο. Ὁ κόσμος, ὅταν δῇ κάποιον ν᾿ ἀναπτύσσῃ δραστηριότητα, νὰ ἐξελίσσεται οἰ κονομικά, νὰ χτίζῃ μέγαρα, ν᾽ ἀγοράζῃ νέα οἰκόπεδα καὶ κτήματα, νὰ ζῇ μὲ ἀνέσεις καὶ νὰ διασκεδάζῃ σὰν νέος Κροῖσος καὶ Σαρδανάπαλος, τὸν θαυμά ζει καὶ λέει· Τί ἔξυπνος, τί τετραπέρατος ἄνθρωπος! ξέρει νὰ ζήσῃ…


Ἄλλη ὅμως ἡ κρίσι τοῦ κόσμου καὶ ἄλλη ἡ κρίσι τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς κρίνει τελείως διαφορετικά. Δὲν εἶνε οἱ πλούσιοι οἱ εὐτυχεῖς, ἀλλὰ οἱ δυστυχεῖς· δὲν εἶνε αὐτοὶ οἱ σοφοί, ἀλλὰ οἱ ἄφρονες.
Εἶνε ἄξιοι ὄχι θαυμασμοῦ ἀλλὰ οἴκτου· εἶνε νὰ τοὺς κλαῖς, γιατὶ βαδίζουν τὸ δρόμο τοῦ ὀλέθρου.
Ἄσπλαχνοι πλούσιοι! ἡ Ἐπιστολὴ τοῦ Ἰ ακώβου σᾶς προειδοποιεῖ· «Κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαιπωρίαις ὑμῶν ταῖς ἐπερχομέναις» ( 5,1).
* * *
Ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί μου, ἀποκαλεῖ τὸν πλεονέκτη πλούσιο «ἄφρονα». Δὲν εἶνε δύσκολο νὰ βροῦμε γιατί τὸν εἶπε ἔτσι. Παρατηρῆστε τον. Ἐμπρὸς στὴν ἐξαιρετικὴ σοδειὰ ποὺ εἶχε, σκέπτεται μὲ ἀγωνία, ποῦ νὰ συνάξῃ τοὺς καρπούς.
Τέλος λύνει τὸ πρόβλημα μὲ τὴν ἀπόφασι νὰ χτίσῃ νέες μεγαλύτερες ἀποθῆκες. Καὶ κατόπιν, σὰ νὰ κρατάῃ κιόλας τὰ κλειδιὰ τῶν νέων ἀποθηκῶν, παραδίδεται σὲ ῥεμβασμούς.
Βλέπει τὰ ἀγαθὰ νὰ συσσωρεύωνται. Ὤ τί πλούτη! ἐδῶ τὸ ἐκλεκτὸ σιτάρι, ἐκεῖ τὸ λάδι ποὺ λάμπει σὰ χρυσάφι, ἐδῶ τὸ κρασὶ ξανθὸ καὶ μυρωδᾶτο, ἐκεῖ τὰ κτηνοτροφικά, τὰ τυριὰ καὶ τὰ βούτυρα, πιὸ ᾽κεῖ οἱ ξηροὶ καρποί. «Ψυχή,… φάγε, πίε, εὐφραίνου» (ἔ.ἀ. 12,19). Ὤ τὸν ἀνόητο! Ὑποτιμᾷ τὴν ψυχή. Τὸν ἀκούσατε τί τῆς λέει· «Φάγε»! Μὰ ἡ ψυχὴ δὲν τρώει, δὲν εἶνε ὕλη, δὲν ἔχει πεπτικὸ σωλῆνα. Δὲν εἶνε σὰν τὸ σαρκοφάγο ἐκεῖνο ὄρνεο, ποὺ πέταξε ἀπὸ τὴν κιβωτὸ τοῦ Νῶε καὶ δὲν γύρισε γιατὶ βρῆκε ἄφθονη τροφὴ τὰ πτώματα ποὺ ἐπέπλεαν μετὰ τὸν κατακλυσμό.

Κυριακή Θ’ Λουκά: Για την πλεονεξία (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ)

 

Διδαχή την ΚΣΤ’ Κυριακή

Κάποτε, στον καιρό της επίγειας παρουσίας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ένας άγνωστος άνθρωπος ζητούσε από τον αδελφό του να μοιράσουν την κληρονομιά τους, αλλά εκείνος δεν το δεχόταν. Τότε παρακάλεσε τον Κύριο: «Διδάσκαλε, πες στον αδελφό μου να μοιράσουμε την κληρονομιά μας». Εκείνος, όμως, με πραότητα και ταπείνωση αποκρίθηκε στον άνθρωπο που Του ζή­τησε να διευθετήσει γήινη υπόθεση: «Άνθρωπέ μου, ποιος με διόρισε δικαστή ή μοιραστή σας;». Η βασιλεία τού Κυρίου, βλέπετε, «δεν προέρχεται από τούτον εδώ τον κόσμο». Γι’ αυτό και τα εγκόσμια έργα δεν αποτελούν το αντικείμενο της αποστολής στη γη του ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου. Στη συνέχεια, γυρίζοντας στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί γύρω Του, τους υπέ­δειξε την ορθή θεώρηση της επίγειας ζωής και των αγαθών της: «Να προσέχετε και να φυλάγεστε από κά­θε είδους πλεονεξία. Γιατί η ζωή του ανθρώπου δεν εξαρτάται από τα περίσσια πλούτη του».

Είναι πολύ πονηρό το πάθος τής πλεονεξίας.

Ο Κύριος μας συμβουλεύει να είμαστε προσεκτικοί, για να μην εισχωρήσει στην ψυχή μας απαρατήρητο. Αυτό το πάθος, για να μας ξεγελάσει και να μας κυριέψει, συνή­θως μας βεβαιώνει ότι θα ζήσουμε πολλά χρόνια, ότι στα γεράματά μας θα υποφέρουμε από πολλές αρρώστιες, ότι θα έρθουμε αντιμέτωποι με ποικίλες δυσκολίες και περιστάσεις, για τις οποίες η μεγάλη περιουσία δείχνει να είναι η μοναδική και παντοδύναμη πηγή βοήθειας.

Ο Κύριος, για να χτυπήσει το πάθος τής πλεονεξίας στην αρχή του, στις σκέψεις όπου θεμελιώνεται και οικοδομείται, επισημαίνει ότι αυτές ακριβώς οι σκέψεις είναι εσφαλμένες, ψευδείς, καθώς η μακροχρόνια επίγεια ζωή, με τις όποιες δυσκολίες και περιστάσεις της, δεν εξασφαλίζεται με τη συσσώρευση πλούτου. Η ευημερία τού ανθρώπου στον κόσμο τούτο εξαρτάται αποκλειστικά από το έλεος του Θεού, από την ευλογία Του. Αν ο Θεός αποσύρει το έλεος και την ευλογία Του από τον άνθρωπο, τότε αυτός μέσα σ’ όλη την αφθονία των υλικών αγαθών του, μέσα σ’ όλη τη δύναμή του, πλήτ­τεται από δυστυχίες αξεπέραστες. Ψυχρά κοιτάζει ο πλούτος τον δήθεν κυρίαρχό του, όταν αυτός τιμωρείται από το χέρι τού Θεού, και με όψη αδιάφορη απαντά στις ικετευτικές ματιές του, όταν

Πῦρ ἐστιν ἡ εὐχή...

 

 

Περι Αρετής

 

Μέχρι πότε θά εἴμαστε κάτω ἀπό τό σαρκικό φρόνημα; Μέχρι πότε θά σκύβουμε καί θά ἐπικεντρώνουμε ὅλο τό ἐνδιαφέρον μας πάνω στά γήινα πράγματα;

 

Ὅταν πρόκειται, γιά τήν φροντίδα τῆς ἀνατροφῆς καί τήν παιδαγωγία τῶν παιδιῶν μας, ἄς παίρνουν ὅλα τά ἄλλα δεύτερη θέση καί σημασία.
Ἄν τό παιδί διδαχτεῖ ἀπό μικρό νά σκέπτεται μέ σωστό τρόπο, τότε ἔχει ἤδη ἀποκτήσει μεγάλο πλοῦτο καί δόξα.
Δέν θά ἔχεις κατορθώσει τίποτα τό σπουδαῖο, ἄν ἔχεις μάθει τό παιδί σου κάποια τέχνη ἤ τήν ἀρχαία φιλοσοφία, μέ τήν ὁποῖα θά κερδίσει ἐνδεχομένως χρήματα. Τό σπουδαῖο θά εἶναι ἄν τό ἔχεις διδάξει τήν τέχνη νά περιφρονεῖ τά χρήματα. ῎Αν θέλεις νά τό κάνεις πλούσιο, ἔτσι νά τό κάνεις.
Γιατί πλούσιος δέν εἶναι ὅποιος ἔχει ἀνάγκη ἀπό πολλά χρήματα ἤ ἐκεῖνος πού ἔχει ὅλα τά ἀγαθά, ἀλλά ἐκεῖνος πού δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό τίποτα. Αὐτό νά διδάξεις τό παιδί σου. Αὐτό νά τοῦ μάθεις. Αὐτός εἶναι ὁ μεγαλύτερος πλοῦτος.
Μήν κοιτάζεις, πῶς θά τό κάνεις νά προκόψει -μέ τήν ἔννοια βέβαια, πού τό κοσμικό φρόνημα θεωρεῖ τήν προκοπή- γιατί ἔτσι θά τό καταντήσεις φιλόδοξο. Φρόντισε καλύτερα νά τοῦ μάθεις πῶς νά περιφρονεῖ, σέ τούτη ἐδῶ τή ζωή, τήν ἀνθρώπινη δόξα. Ἔτσι μπορεῖ νά γίνει καί πιό ἔνδοξος καί πιό σπουδαῖος.
Αὐτά εἶναι πράγματα, πού εἶναι εὔκολα καί εἶναι δυνατόν νά γίνουν ἐξ ἴσου, καί ἀπό τόν πλούσιο καί ἀπό τό φτωχό. Αὐτά δέν τά διδάσκεται κανείς ἀπό δάσκαλο, οὔτε τοῦ τά μαθαίνει καμμιά τέχνη. Αὐτά εἶναι πράγματα πού τά μαθαίνει κανείς ζώντας σύμφωνα μέ τό νόμο τοῦ Θεοῦ.
Μήν φροντίζεις μόνο, νά ζήσει τό παιδί σου πολλά χρόνια ἐδῶ στή γῆ.
Φρόντισε νά ἀξιωθεῖ νά ζήσει τήν ἀτέλειωτη καί αἰώνια ζωή.

 

Ἰωάν.Χρυσόστομος: P.G. 61,150, κ.εξ.

Γιὰ τὴν ταπείνωση

 

«Όσα και ό,τι και αν χτίσεις ή ελεημοσύνη ή προσευχές ή νηστεία ή οποιαδήποτε άλλη αρετή, αν δεν φροντίσεις να βάλεις πρώτα θεμέλιο την ταπείνωση, μάταια κοπιάζεις, γιατί όλα θα πέσουν, όπως συνέβη με την οικοδομή εκείνη που είχε στηριχθεί στην άμμο.
 Διότι κανένα απολύτως από τα κατορθώματά μας δεν μπορεί να σταθεί χωρίς την ταπείνωση.
 Όποιο και να πεις, είτε την σωφροσύνη είτε την παρθενία είτε την περιφρόνηση των χρημάτων και όποιο άλλο, όλα γίνονται ακάθαρτα και θεομίσητα και βδελυρά χωρίς την ταπεινοφροσύνη».

                            Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

 

 

Eίσαι οξύθυμος;

 

Έχουμε τον θυμό, όχι για να βρίζουμε τους πλησίον, αλλά για να επιστρέφουμε στο δρόμο του Θεού τους αμαρτάνοντες, για να σηκωνόμαστε όταν πέφτουμε, για να μην είμαστε νωθροί. Ο θυμός δίνεται σε εμάς σαν κεντρί, για να τρίζουμε τα δόντια εναντίον του διαβόλου, για να είμαστε ορμητικοί εναντίον του και όχι για να επαναστατούμε ο ένας εναντίον του άλλου.

Έχουμε όπλα για να τα χρησιμοποιούμε εναντίον του εχθρού. Eίσαι οξύθυμος; Nα είσαι τέτοιος εναντίον των αμαρτημάτων σου, να επιπλήττεις την ψυχή σου, να μαστίζεις τη συνείδησή σου, να είσαι αυστηρός κριτής και πικρός δικαστής στα δικά σου αμαρτήματα. Aυτό είναι το κέρδος της οργής. Για τούτο έθεσε αυτή ο Θεός μέσα μας.

Ιερός Χρυσόστομος 

 

 

Η ΛΑΘΟΣ ΕΡΩΤΗΣΗ

π. Δημητρίου Μπόκου

 

Στὴν πασίγνωστη παραβολὴ τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη ὁ Χριστὸς
δέχεται μιὰ ἐρώτηση ἀπὸ τὸν νομικὸ ποὺ τὸν πείραζε: Ποιὸς εἶναι ὁ πλησίον μου ποὺ πρέπει νὰ τὸν ἀγαπῶ ὅπως τὸν ἑαυτό μου; Στὴ συνέχεια ὁ Χριστὸς μὲ τὴ γνωστὴ παραβολὴ ἔδειξε, ὅτι ἡ ἐρώτηση τέθηκε μὲ λάθος τρόπο. Ἔτσι στὸ τέλος ἀντέστρεψε τὸ ἐρώτημα καὶ τὸ ἔθεσε μὲ τὸν ὀρθὸ τρόπο πρὸς τὸν νομικό: Ποιὸς ἔγινε ὁ πλησίον γιὰ αὐτὸν ποὺ ἔπεσε στοὺς ληστές; (Κυριακὴ Η΄ Λουκᾶ).
Τὸ θέμα γιὰ τὸν Χριστὸ δηλαδὴ δὲν εἶναι τὸ αὐτονόητο, τὸ ποιὸς εἶναι ὁ πλησίον μας. Αὐτὸ δὲν θέλει ρώτημα. Εἶναι ὁ κάθε ἄνθρωπος ποὺ ἔχει ἀνάγκη, κοντινὸς ἢ μακρινός, ἀνεξαρτήτως φυλῆς, γλώσσας, καταγωγῆς. Τὸ θέμα εἶναι ἂν ἔχουμε ἐμεῖς διάθεση νὰ γίνουμε ὁ πλησίον τοῦ κάθε ἀνθρώπου ποὺ ὑποφέρει. Μποροῦμε νὰ εἴμαστε δίπλα στὸν κάθε δοκιμαζόμενο, φτωχό, πεινασμένο, γυμνό, θλιβόμενο, φυλακισμένο; Ὁ παράλυτος τῆς Βηθεσδὰ βροντοφώναξε κάποτε τὸ παράπονό του στὸν Χριστό: «Ἄνθρωπον οὐκ ἔχω». Μὰ ὁ Χριστὸς ἀπάντησε: «Διὰ σὲ ἄνθρωπος γέγονα». Ἐμεῖς μποροῦμε ἄραγε νὰ γίνουμε ὁ ἄνθρωπος τοῦ κάθε ἐμπερίστατου καὶ πονεμένου;
Ἂν ὁ Χριστὸς ἦλθε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ στὴ γῆ γιὰ νὰ γίνει ὁ καλὸς
Σαμαρείτης γιὰ μᾶς, ἐμεῖς τί κάνουμε